Ιστορία της ανατομίας - 2

Σελίδα άπό το βιβλίο χειρουργικής του Ρογήρου από το Σαλέρνο, όπου εικονίζονται ασθενείς που περιμένουν τη σειρά τους για να δεχτούν ιατρική περίθαλψη. Κατά τον 12ο αιώνα, η Ιταλική πόλη του Σαλέρνο απέκτησε την την πρώτη ιατρική σχολή της Ευρώπης.

Τον 11ο αιώνα σημειώθηκε μια αναβίωση του ενδιαφέροντος για τη μελέτη του ανθρωπίνου σώματος στην Ιταλία, στην περίφημη Ιατρική του Σαλέρνο, χάρη στην εργασία ενός Σαρακηνού, του Κωνσταντίνου του Αφρικανού, ο οποίος κατά την παραμονή του στο μοναστήρι του Κασσίνο είχε μεταφράσει λατινικά τα κείμενα των Ελλήνων γιατρών, που τα γνώριζε από Αραβικές μεταφρασεις.

Αργότερα, πλήθος γιατρών του Μεσαίωνα, διακύρηξαν ότι η ανατομία είναι το ουσιαστικό βάθρο της χειρουργικής, όπως είχε υποστηρίξει κι ο ίδιος ο Γαληνός, όταν έγραφε πως " από άγνοια της ανατομίας μπορεί να είμαστε υπερβολικά δειλοί στις εύκολες εγχειρίσεις, ασύνετοι και τολμηροί στις πιο δύσκολες κι αβέβαιες ".

Αποφασιστικό στοιχείο για την ανάπτυξη της ανατομικής επιστήμης υπήρξε ένα διάταγμα ( 1240 ) του Φρειδερίκου Β', που θέσπισε ως υποχρεωτική την πρακτική εξάσκηση στην ανατομία στην Ιατρική σχολή της Νεάπολης. Ύστερα από μισό και πλέον αιώνα, στη Μπολώνια, ο Μοντίνο Ντε Λιούτσι έκανε τις πρώτες ανατομές πτωμάτων για διδακτικούς σκοπούς και το 1316 δημοσίευσε ένα μικρό εγχειρίδιο περί αυτοψίας.

Στην Αναγέννηση, την πρόοδο των ανατομικών μελετών ευνόησε, εκτός από το ιδιαίτερο κλίμα της εποχής, η εκ νέου " ανακάλυψη " των πρωτοτύπων ελληνικών και λατινικών κειμένων και μια καινούργια στάση της Εκκλησίας απέναντι στην ανατομή των πτωμάτων.

Μεγάλο ενδιαφέρον για τη δομή του ανθρωπίνου σώματος εκδηλώνουν κασλλιτέχνες όπως ο Άλμπρεχτ Ντύρερ, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Ραφαήλ κι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Ιδιαίτερα τα ανατομικά σχέδια του Λεονάρντο αποτελούν μια από τις σοβαρότερες προσφορές στην προσπάθεια ν' απαλλαγεί η ανθρωπότητα από την αδιαφιλονίκητη αυθεντία του Γαληνού. Οι μελέτες του Λεονάρντο για το μυϊκό σύστημα, οι πρωτότυπες μέθοδοι ανατομής, οι ανατομικές του ανακαλύψεις, τον τοποθετούν μεταξύ των μεγαλύτερων ανατόμων.
Πηγές στοιχείων : Εγκυκλοπαίδεια Δομή, Τ.2, 1972, Το βιβλίο των επιστημών, Αλεξάνδρεια 2005 κι οι ιστοσελίδες που ήδη αναφέρθηκαν.